စီမံခန့်ခွဲခြင်း နှင့် အုပ်ချုပ်မှု (၁)

ဒီအကြောင်းအရာ ခေါင်းစဉ်အောက် မှာ ရေးမည် ဆိုကတည်းက အသုံးအနူန်းတာ်တော်များများဟာ မြန်မာလို မပြန်ယူပဲ အင်္ဂလိပ်လို တိုက်ရိုက်အသုံပြုမှ သင့်တော်လိမ့်မယ်။ စီမံခန့်ခွဲမှု နှင့် အုပ်ချုပ်မှုဆိုတာ တကယ်တော့ Project Management ကို ပြောချင်တာပါ။ Project ဆိုတာ တကယ်တော့ အဆောက်အဦးကြီးတွေ ဆောက်မှ၊ ငွေကြေး အမြောက်အမြား ရင်းနှီးမြုတ်နှံမှု နဲ့ လူပေါင်းများစွာ ပါဝင် လုပ်ဆောင်နေမှ Project ဖြစ်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ နေ့စဉ် လုပ်ဆောင်နေတဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေ၊ လူတွေကို စည်းရုံးရေး ဆင်းတာတွေ၊ ရည်မှန်းချက်တစ်ခုကို ရအောင်၊ ရောက်ရှိအောင် ဘယ်လိုလုပ်ဆောင်ရမလဲ အစရှိတဲ့အရာအားလုံးကို Project Management နည်းဗျုဟာတွေနဲ့ အသုံးချလို့ရပါတယ်။

ခေါင်းဆောင်မှု၊ စီမံအုပ်ချုပ်မှု အခြေခံတွေဟာ မြန်မာလူငယ် ကျောင်းသူ ကျောင်းသားေတွေမှာ အားနည်းတတ်ကြပါတယ်။ ငယ်စဉ်က စဉ်မြင့်တွေပေါ်တက် လူအများရှေ့တွင် ပြောရဲ ဆိုရဲခြင်း၊ စကားပြောစာ ဟောစာများ ရေးသားခြင်း၊ ကိုယ်တိုင်ဖန်တီး ရေးသားခြင်းများသည် ဦးဆောင်ဦးရွက်လုပ်ငန်းများ အတွက် အလွန်တရာမှ အရေးကြီးသော အခြေခံ အလေ့အကျင့်များ ဖြစ်ပါသည်။ လူပုံအလယ်တွင် ခြင်္သေ့၏ရဲရင့်မှု မာန် တုန်လှုပ်မှုကင်းသော အသံဖြင့် မှန်ရာကို ပြောရဲ ဆိုရဲသော မြန်မာလူငယ်များကို တွေ့နေရပါသည်။ သို့ပေမယ့် လူတိုင်း ဖြစ်မလာသေးပါ။
မိမိကိုယ်ကိုယ် ယုံကြည်မှု အားအင် တည်ဆောက်ရာ တွင် အလွန်တရာ မှန်ကန်သော နည်းလမ်းတစ်ခုရှိပါသည်။ မိမိ ကျွမ်းကျင်ရာ ၊ စိတ်ဝင်စား ဝါသနာပါသော ဘာသာရပ် အကြောင်းအရာ တစ်ခုကို တဘက်ကမ်းခတ် ကျွမ်းကျင်အောင် လုပ်လိုက်ပါ။ မိမိ မသိသော အရာများကို အခြားကျွမ်းကျင်သူများက ပြောဟောလာလျှင် လေးစားသမှုနှင့် နားထောင်ပါ၊ သူတပါး ကျွမ်းကျင်မှုကို အသိအမှတ်ပြု တန်ဖိုးထားပါ။ ထူးချွန်ပြောင်မြောက်သော လူတော်တွေအများအပြား ကို မြန်မာပြည်ဒီမိုကရေစီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအတွက် လိုအပ်လျက် ရှိနေပါသည်။ အရေအတွက် အမြောက်အမြားနှင့် ခေါင်းဆောင်ကောင်းတွေ၊ နောက်လိုက်ကောင်းတွေ မွေးထုတ်ဖို့လည်း လိုအပ်နေပါသည်။ မိမိတို့ ခံယူချက်များ ကို ပြောင်းလဲကြပါ။ မြန်မာနှင့် ကမ္ဘာ ကွာခြားမှုကို ကြည့်ပါ။ ဘာတွေ ကွာခြားနေပါသနည်း။ မြန်မာတွေ ဘာတွေ ဖြည့်စွက်ရပါမည်နည်း။

မြန်မာပြည် စစ်အစိုးရသည် မြေပုံပေါ်တွင် အရုပ်ကလေးများတင်၊ တုပ်ကလေးတစ်ချောင်းနှင့် ဟိုရွှေ့ သည်ရွှေ့ လုပ်ကာ မြန်မာပြည် ဆန္ဒပြသူများကို နှိမ်နှင်းဖို့ အတွက် စစ်နည်းပရိယာယ် ဗျုဟာများ ရှိပါသည်။ ထိုကဲ့သို့သော နည်းဗျုဟာများ ကို ခန့်မှန်းတွက်ဆကာ Master Mind များက တန်ပြန်နည်းဗျုဟာများဖြင့် မြန်မာပြည် စစ်အစိုးရကို တန်ပြန်ရပါလိမ့်မည်။ ယနေ့ မြန်မာပြည် အခြေအနေ ဒီမိုကရေစီတောင်းဆိုမှုများ ဖြစ်လာစေရန် ကြိုတင်စီစဉ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ပြည်သူများကို လှုံဆော်ခဲ့ကြပါသည်။ အံသြစွာပင် Information Technology၊ Blogger များ၏ အခန်းကဏ္ဍ သည် အလွန်အကျိုးရှိစွာ ပါဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။ သို့ရာတွင် အခြေအနေသည် အဖျားရှုးဖြစ်မသွားဖို့ လိုပါသည်။ မြန်မာပြည် စစ်အစိုးရ၏ တုန့်ပြန်မည့် နည်းပရိယာယ်များသည် အကြမ်းဖျင်း တွက်ဆလို့ရပါသည်။ အိန္ဒိယပြည်လွတ်လပ်ရေးအတွက် ဂန္ဓီသည် အနုနည်းဖြင့် ဆန္ဒ ပြရာတွင် ပြည်သူများ အားလုံး ပါဝင်နိုင်အောင် စည်းရုံး လုံ့ဆော်နိုင်ခဲ့ပါသည်။ အကျဉ်းထောင်များကို ပြည့်လျှံအောင်လုပ်ကာ ဗြိတိသျှအစိုးရ၏ အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တရားကို ဖျက်ဆီးခဲ့ပါသည်။ အခြေအနေ၊ အချိန်အခါ နိုင်ငံရေး ပြောင်းလဲမှုများကို မျက်ခြေမပျက် စောင့်ကြည့်ကာ နည်းပရိယာယ်သစ်များကို ကြံဆကြရပါမည်။ ဒီမိုကရေစီတိုင်းပြည်များမှ အတွေ့အကြုံရင့်ကျက်သော ခေါင်ဆောင်များ၏ နည်းနာ နိဿယများ ယူရပါမည်။ သို့ရာပင် မြန်မာပြည်၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ မြန်မာများ၏ စိတ်နေ စိတ်ထား၊ အတွင်းကျကျ ခံစားချက် အခြေအနေကို မြန်မာများသာ နားလည်ပါသည်။

ယခု Project Management ဟု ဆိုရာတွင် Project ဆိုတာ ဘာလဲဟု ရှင်းလင်းဖေါ်ပြပါမည်။ လူတိုင်းနားလည် လေ့လာနိုင်သော ဘာသာရပ်တစ်ခုဖြစ်သည့်အတွက် အကျိုးကျေးဇူးရှိစေရန် အလို့ငှာ မြန်မာ့ဟန်ဖြင့် ရေးသားထားပါသည်။
Project ဆိုတာကို Project Management Institute (PMI) ရဲ့ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်ကတော့
၁။ Project တစ်ခုဟာ ယာယီ (temporary) ပဲ ဖြစ်ရမည်။ (ဆိုလိုတာက အချိန်အတိုင်းအတာ တစ်ခုရောက်ရင် ပြီးဆုံးရမယ်ပေါ့)
၂။ Project တစ်ခုဟာ သေချာပြတ်သားတဲ့ အဖြေတစ်ခု၊ အကျိုးတစ်ရာ တစ်စုံတခုကို ပေးစွမ်းနိုင်ရမည်။ (Deliver unique service, or result)
၃။ Project တစ်ခုဟာ အချိန်နဲ့ အမျှ ရည်မှန်းချက် ပန်းတိုင်ဆီကို ပြီးဆုံးသည် အထိ တိုးတက်ပြောင်းလဲ သွားရမည်။ (Progressive Elaboration)
၄။ Project တစ်ခုဟာ စတင်တဲ့ အချိန် နဲ့ ပြီဆုံးရမယ့် အချိန် ရှိရမယ်။ (Start Date ~ End Date)
၅။ Project တစ်ခုဟာ တိကျပြတ်သား ရှင်းလင်းတဲ့ ရည်းမှန်းချက်ပန်းတိုင်ရှိရမည်။ (Clear Objective)
ထိုကဲ့သို့သော အကြောင်းအရာများနှင့် ပတ်သက်၍ ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်ဆီသို့ ရောက်ရှိအောင် လုပ်ဆောင်သွားရာတွင် စနစ်ကျသော နည်းဗျုဟာများကို အသုံးချခြင်းအားဖြင့် မိမိတို့ အလိုရှိရာ အောင်မြင်မှုကို ရရှိနိူင်ပါသည်။ Project Management ဟုဆိုရာတွင် မိမိအိမ်နံရံ ဆေးသုတ်ဖို့ စီမံခန့်ခွဲ ခြင်းက အစ လကမ္ဘာသို့ လူဘယ်လိုရောက်အောင်သွားမည် အထိ ရည်မှန်းချက်များ(Objectives) ကျယ်ပြန့်နိုင်ပါသည်။စီမံခန့်ခွဲရေး လုပ်သည် ဆိုရာမှာ စီမံခန့်ခွဲလုပ်ဆောင်သူ၏ အရေအချင်း၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ လူမှုရေး နယ်ပယ်များတွင် အသုံးချမှု၊ အစရှိသဖြင့် ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်မည့် လုပ်နည်း လုပ်ဟန်များ ကွဲပြားသွားနိုင်ပါသည်။ သို့ရာတွင် စည်းစနစ်ကျနသော နည်းဗျုဟာများ ဖြင့် ချဉ်းကပ်ပါ အောင်မြင်မှုရရှိရန်အတွက် အများကြီး အာမခံချက်ပေးပါလိမ့်မည်။

Project တစ်ခုသည် အောက်ပါ အဆင့်များကို တဆင့်ပြီး တဆင့် တိုးတက်ပြောင်းလဲသွားရပါသည်။
၁။ အစပျိုးခြင်း (Initiating)
၂။ အစီအစဉ် များ ပြုလုပ်ခြင်း၊ ရေးဆွဲခြင်း (Planning)
၃။ပြုမူ လုပ်ဆောင်ခြင်း (Executing)
၄။စောင့်ကြည့်နေခြင်း နှင့် လမ်းကြောင်းမှန်သို့ တည့်မတ်ပေးနေခြင်း (Monitoring and Controlling)
၅။ပြီးဆုံးခြင်း(Closing)

အထက်ပါ အဆင့်များကို တဆင့်ပြီး တဆင့် ပြောင်းလဲ လုပ်ဆောင်သွားရာတွင် သင့်တင့်လျောက်ပတ်သော စီမံခန့်ခွဲခြင်း နည်းဗျုဟာများ ကို အလျင်းသင့်သလို့ အသုံးချတတ်မှုသည် အလွန်တရာမှ အရေးကြီးပါသည်။ အောက်ပါ နည်းဗျုဟာများ ကို မှန်ကန်စွာ အသုံးချပါက စီမံခန့်ခွဲမှုများသည် ဘက်ပေါင်းစုံ၊ ရှု့ထောင့်မျိုးစုံမှ စီမံကာကွယ်ပြီး ဖြစ်ပါလိမ့်မည်။

၁။ အချက်အလက်၊ လုပ်ငန်းငယ် များကို ပေါင်းစည်းခြင်း စီမံခန့်ခွဲမှု (Integration Management)
၂။ လုပ်ဆောင်ရမည့်လုပ်ငန်း အတိုင်းအဆ ပမာဏအား စီမံခန့်ခွဲမှု (Scope Management)
၃။အကန့်အသတ်နှင့်ရသောအချိန်ကို စီမံခန့်ခွဲမှု(Time Management)
၄။ကုန်ကျရန် ခန့်မှန်ထားသော ငွေကြေး ပမာဏအား စီမံခန့်ခွဲမှု(Cost Management)
၅။အောင်မြင်မှု အရည်အသွေးမြင့်မားရန် စီမံခန့်ခွဲမှု(Quality Management)
၆။လူများအား ခေါင်ဆောင် နိုင်ရန် စီမံခန့်ခွဲမှု(Human Resource Management)
၇။သတင်းအချက် အလက် စုစည်း ဖြန့်ဝေမှု (Communication Management)
၈။ဖြစ်နိုင်ခြေ ရှိသော၊ နောင်ဖြစ်လာနိုင်သော အနှောက် အယှက်၊ အဖျက်အဆီး များအား စီမံခန့်ခွဲမှု (Risk Management)
၉။ပြင်ပမှ လိုအပ်သော သဘောတူညီချက်များ၊ အကူအညီများ၊ စီပွားရေးဆိုင်ရာ အဆက်အသွယ် များကို စီမံခန့်ခွဲမှု(Procurement Management)

အထက်ဖေါ်ပြပါ နည်းဗျုဟာ စီမံခန့်ခွဲမှုများသည် Project Management တစ်ခုတည်း အတွက်သာ ဖြစ်ပါသည်။ မိမိတို့ လုပ်ကိုင်နေသော အလုပ်များ အဆင်ပြေရန် အလို့ငှာ စနစ်ကျသော နည်းများဖြင့် ချဉ်းကပ်ရန် ဖြစ်ပါသည်။

ဆက်လက်ဖေါ်ပြရန်..